Uchwała antysmogowa jest regulacją prawną, która ma na celu poprawę jakości powietrza. Tym samym wprowadza nakaz wymiany starego kotła na paliwa stałe. Co musi określać? Jakie są kary za jej nieprzestrzeganie? Gdzie obowiązuje najbardziej restrykcyjna uchwała antysmogowa?
Cel ustawy antysmogowej
Uchwała antysmogowa przyjmowana jest w celu zapobiegania negatywnemu oddziaływaniu na zdrowie ludzi i środowisko. Może wprowadzać ograniczenia lub zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Przyjmowana jest przez sejmik województwa w formie aktu prawnego (art. 96 Prawo Ochrony Środowiska). Co do zasady, wnioskuje o nią zarząd województwa. Uchwała antysmogowa jest obowiązującym aktem prawa miejscowego (najczęściej obowiązuje na terenie województwa czy gminy), za nieprzestrzeganie, którego można ponieść konsekwencje karne.
Uchwała antysmogowa musi określać:
- granice, obszary, na którym wprowadza się ograniczenia lub zakazy,
- rodzaje podmiotów lub instalacji, dla których wprowadza się zakazy lub ograniczenia,
- rodzaje lub jakość paliw dopuszczonych do stosowania lub których stosowanie jest zakazane w danym obszarze, lub też parametry techniczne/parametry emisji instalacji, w których następuje spalanie paliw, dopuszczonych do stosowania na danym obszarze.
Główną przyczyną powstawania smogu w Polsce są pyły z kotłów na paliwa stałe (zasilane drewnem, węglem). Problem nasila się szczególnie zimą, kiedy do ogrzewania stosowany jest złej jakości węgiel i jego pochodne, a nawet śmieci! Szacuje się, że zanieczyszczenia z sektora komunalno-bytowego są odpowiedzialne za ponad 80% emisji pyłów w skali kraju. I mimo że w ciągu ostatnich 7 lat liczba kopciuchów w polskich domach spadła o prawie 850 tys. sztuk, problem smogu jest wciąż aktualny.
Według danych Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, w Polsce w budynkach jednorodzinnych na wymianę czeka prawie 3 miliony kopciuchów.
Najbardziej restrykcyjna uchwała antysmogowa w Krakowie
Województwo małopolskie, a w nim Kraków, jest prekursorem wprowadzania uchwał antysmogowych. Uchwała małopolska to pierwsza uchwała przyjęta dla całego województwa. Najbardziej restrykcyjną uchwałę antysmogową wprowadzono w Krakowie. Uchwała krakowska, która obowiązuje od 1 września 2019 roku, zakazuje całkowicie spalania paliw stałych na terenie miasta Kraków. To też jedyna uchwała antysmogowa w Polsce zakazująca bezwzględnie spalania biomasy, czyli drewna. Dopuszcza jedynie stosowanie różnego rodzaju gazu oraz lekkiego oleju opałowego.
Jakie kary za nieprzestrzeganie uchwały antysmogowej?
Naruszenie uchwały antysmogowej może się wiązać z odpowiedzialnością wykroczeniową. Trzeba wiedzieć, że jeśli odmówimy kontroli, popełniamy przestępstwo. Jeżeli natomiast, poddamy się kontroli, która w jakiś sposób wykaże naruszenie uchwały antysmogowej, popełniamy tylko wykroczenie.
Trzeba wiedzieć, że z drewna, kojarzonego raczej z materiałem ekologicznym, emisyjność szkodliwych substancji jest bardzo wysoka. Ta emisyjność bywa nawet większa niż w przypadku węgla.
Jeżeli kontrolującym daną instalację jest urzędnik, nie może on nałożyć mandatu karnego. Po stwierdzeniu wykroczenia, powinien zawiadomić policję lub straż miejską/gminną, które są uprawnione do udzielania mandatów (ich wysokość to 500 zł). Jeśli z jakiegoś powodu nie może przyjechać policja, urzędnik sporządza do sądu wniosek o ukaranie, ale w tym przypadku wysokość grzywny w skrajnych sytuacjach może sięgnąć nawet 5000 zł.
