Zgodnie z unijną polityką klimatyczną w perspektywie kilku najbliższych lat planowane jest wprowadzenie zakazu montażu kotłów gazowych w nowych oraz modernizowanych budynkach. Zmiany te mają na celu ograniczenia emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych. Pozwolą również uniezależnić się od energii cieplnej pochodzącej ze źródeł nieodnawialnych i poprawić bezpieczeństwo energetyczne budynków.
14 marca 2023 r. Parlament Europejski opowiedział się za zmianą dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (ang. Energy Performance of Buildings Directive, EPBD), która ma skutkować zmniejszeniem zużycia energii przez budynki, a tym samym emisji gazów cieplarnianych. Projekt nowelizacji przewiduje wprowadzenie zakazu montażu samodzielnych urządzeń grzewczych na paliwa kopalne (w tym na gaz) w nowych budynkach i ograniczenia w ich montażu w budynkach istniejących.
Od kiedy ma obowiązywać zakaz montażu kotłów gazowych?
Projekt nowelizacji dyrektywy EPBD przewiduje, że z początkiem 2027 r. wszystkie nowe budynki publiczne, a od 2030 r. wszystkie pozostałe nowo wznoszone budynki (w tym mieszkalne) będą musiały spełniać warunek zeroemisyjności. W praktyce oznacza to m.in., że zainstalowane w nich źródła ciepła będą musiały korzystać z energii odnawialnej. Skutkuje to odejściem od paliw kopalnych (w tym gazu), czego efektem będzie zakaz montażu kotłów gazowych w nowych budynkach jako samodzielnych źródeł ciepła. Od 2027 r. (według propozycji Rady UE od 2025 r.) planowane jest również wstrzymanie wsparcia finansowego w postaci dotacji czy ulg podatkowych dla inwestycji polegających na zakupie i montażu kotłów na paliwa kopalne, w tym na gaz. Co te zmiany oznaczają dla właścicieli domów jednorodzinnych?
Zakaz montażu kotłów gazowych w praktyce
Planowany zakaz montażu kotłów gazowych w nowych, a później również w modernizowanych budynkach nie oznacza, że osoby ogrzewające domy gazem będą musiały demontować swoje urządzenia grzewcze. Będą one mogły być użytkowane również w przyszłości z tym, że z czasem gaz z paliw kopalnych zostanie zastąpiony paliwem ze źródeł odnawialnych. Kotły gazowe będą mogły również funkcjonować w ramach rozwiązań hybrydowych, np. w połączeniu z kolektorami słonecznymi czy pompami ciepła – jako szczytowe źródło ciepła w budynku przy spełnieniu warunku minimalnej efektywności energetycznej. Oznacza to, że kocioł gazowy będzie można nadal kupić, lecz jako część hybrydowego systemu grzewczego, w którym nie będzie on pełnił funkcji podstawowego źródła ciepła.
Jaka alternatywa dla ogrzewania?
Chociaż zaproponowane daty dotyczące zakazu montażu kotłów gazowych nie są jeszcze obowiązujące, warto rozważyć alternatywę dla ogrzewania gazowego, gdy w najbliższych latach planujemy budowę domu. Najlepszą są oczywiście pompy ciepła, które korzystają z energii odnawialnej skumulowanej w gruncie, powietrzu lub wodzie. Ogrzewanie pompą ciepła jest bezemisyjne, a do tego bardzo komfortowe (jest to urządzanie praktycznie bezobsługowe). Zasilana przez domową instalację fotowoltaiczną będzie też pracować w pełni ekologicznie. Ponieważ energia odnawialna, z której korzystają pompy ciepła jest darmowa, wybór takiego źródła ciepła przyczyni się również do redukcji rachunków za ogrzewanie. Zapewni także niezależność energetyczną, w tym od rosnących cen i dostępności gazu.
Do inwestycji w pompy ciepła zachęcają również dotacje, m.in. z programu Moje Ciepło. Oferuje on dofinansowanie do zakupu i montażu pomp ciepła (wykorzystywanych do ogrzewania lub ogrzewania oraz przygotowywania c.w.u.) w nowych budynkach jednorodzinnych, w wysokości od 30 do 45% kosztów kwalifikowanych inwestycji, czyli od 7 do 21 tys. zł. Warunkiem uzyskania dotacji jest podwyższony standard energetyczny budynku. Wysokość dofinansowania uzależniona jest od rodzaju zainstalowanej pompy ciepła oraz posiadania przez wnioskodawcę karty dużej rodziny. Dotacja znacznie ułatwia realizację inwestycji w pompę ciepła i odciąża domowy budżet.
Pompy ciepła na topie
Potwierdzeniem zalet pomp ciepła jest niesłabnące zainteresowanie tymi urządzeniami. Według Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) w I kwartale 2023 r. odnotowano wzrost sprzedaży urządzeń typu powietrze/woda do ogrzewania budynków sięgający 64%, w porównaniu z analogicznym okresem w 2022 r. Znacznie wzrosło również zainteresowanie gruntowymi pompami ciepła typu solanka/woda – sprzedaż tych urządzeń zwiększyła się aż o 69%. W I kwartale 2023 r. pompy ciepła były również jedyną grupą urządzeń grzewczych, w której nastąpił wzrost sprzedaży, podczas gdy sprzedaż innych źródeł ciepła odnotowała znaczący spadek.
