Trucizny krążące w powietrzu
Skąd się bierze zanieczyszczenie powietrza? Miasta na południu Polski oraz w jej centralnej części, szczególnie te z Małopolski, Śląska (rekordzista to Nowa Ruda – w styczniu 2014 r. stężenie BAP przekroczyło normy 60-krotnie) i województwa łódzkiego borykają się głównie z problemem zanieczyszczeń pochodzących z kominów. Wydobywa się z nich rakotwórczy i mutagenny benzo(a)piren powstający na skutek spalania węgla niskiej jakości oraz używania przestarzałych pieców zasypowych (mają niską sprawność i oprócz benzo(a)pirenu emitują do powietrza pyły zawieszone). Najwyższe stężenia BAP występują przede wszystkim w mniejszych miastach, gdzie w domowych paleniskach stosuje się opał najniższej jakości.
Według danych Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami prawie 90% rakotwórczych WWA (wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych) pochodzi właśnie z domowych kominków. Tylko 9% szkodliwych substancji wydobywa się z koksowni i 2% z transportu. W stolicy głównymi winowajcami brudnego powietrza, emisji dwutlenku azotu oraz pyłu zawieszonego (PM10 oraz PM2,5 – ziarna o średnicy poniżej 2,5 mikrometrów) są samochody. Ponad połowa warszawskiego smogu pochodzi z transportu.
Zanieczyszczenie i jego wpływ na zdrowie
Wszelkie skażenia powietrza zarówno pyłami zawieszonymi, jak i WWA (w tym BAP) negatywnie oddziałują na zdrowie. Benzo(a)piren jako substancja silnie kancero- i mutagenna przyczynia się do częstszej zapadalności na nowotwory, a także powoduje dziedziczne wady genetyczne i upośledza płodność. Zanieczyszczone powietrze, niestety, wpływa też na płód. Tam, gdzie stężenia szkodliwych substancji są wysokie, dzieci rodzą się mniejsze, z niższym ilorazem inteligencji i większą podatnością na choroby. Pył zawieszony to przyczyna chorób układu oddechowego – astmy, raka płuc, częstych infekcji dróg oddechowych, krwionośnego – zawały serca, nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca oraz nerwowego – udar mózgu, problemy z koncentracją.
Powietrze zatrute w pomieszczeniach
Oprócz zanieczyszczeń czyhających na zewnątrz, grożą Ci również szkodliwe substancje unoszące się w domu czy miejscu pracy. Chemikalia obecne w meblach, dywanach, a także środkach czystości powodują m.in. uszkodzenia wątroby, nerek i układu nerwowego. W wilgotnych wnętrzach, gdzie rozwijają się pleśnie i grzyby, częściej zapada się na infekcje górnych dróg oddechowych i alergie.
Zanieczyszczenie powietrza w Polsce to ogromny problem, z powodu którego rok rocznie umiera przedwcześnie ponad 40 tys. mieszkańców (w wyniku wypadków gnie ok. 3 tys. osób). Jedynym sposobem, żeby poprawić jakość polskiego powietrza jest unormowanie kwestii związanych z domowym ogrzewaniem. Usunięcie pieców o niskiej sprawności i przestarzałej technologii, a także całkowity zakaz opalania węglem, pozwoliłyby na zlikwidowanie dużej części zanieczyszczeń.
